Քեֆ անողի քեֆը չի պակասում, պարտք անողի՝ պարտքը

Երկու տարի առաջ Հայաստանի պետական պարտքը վտանգավոր եզրագծից փրկելու ԿԲ-ի «տակից» արած քայլը, որն անվանվեց պարտքի վերաձևակերպում, այսօր իր արդյունքը տվեց։

«Արտաքին պարտքի նվազ բեռ ունեցող են համարվում այն երկրները, որոնց ՀՆԱ-ում արտաքին պարտքի չափը չի հասել 48 %-ի, իսկ Հայաստանում այդ ցուցանիշը 34 % է»,- օրերս ԱԺ-ում հայտարարեց ֆինանսների փոխնախարար, հանրապետության գլխավոր գանձապետ Ատոմ Ջանջուղազյանը։ Դե ինչ, կարելի է մտածել, որ Հայաստանը հանգիստ խղճով կարող է օտարերկրյա պարտքերի տակ մտնել, քանի որ 48 %-ին հասնելու ժամանակ կա։ Բացի այդ, մենք հնարամիտ ԿԲ ունենք, աշխարհը չունի։ Ո՞րն է խնդիրը, պետական պարտքի բեռը, մի կողմից, կարելի է մեծացնել, հասցնելով այն, ասենք, 45,5 %-ի, մյուս կողմից՝ ժամանակին գլխավոր դրամատան թեթև ձեռքով այն կրկին վերաձևակերպել, ՀՆԱ-ում նվազեցնելով արտաքին պարտքի չափը, և այսպես շարունակ։
Արդյոք դրանից պարտքը կնվազի՞: Իհարկե ոչ։ ԿԲ-ի այդ քաղաքականությունը, ժողովրդական լեզվով ասած, թոզ փչել է նշանակում մարդկանց աչքերին, իսկ բժշկական տերմինաբանությամբ՝ ինքնահամոզում, ինչը լայնորեն կիրառվում է հոգեբանության ոլորտում։ Մինչդեռ ֆինանսները ճշգրտություն են պահանջում։ Դրանք անկառավարելի են դառնում, երբ ինքնախաբեության քաղաքականություն է տարվում։

ՀՀ գլխավոր գանձապետին հիշեցնենք՝ երկու տարի առաջ ՀՆԱ-ում պետական պարտքը 40 %-ից շատ բարձր էր, երբ գործին խառնվեց ԿԲ-ն։ Հավելենք նաև, որ դրանից հետո վարկային միջոցներից օգտվելու գայթակղությունից Հայաստանն իրեն չզրկեց և մինչև օրս էլ պարտքեր է վերցնում։ Սրանից ելնելով՝ ինքնին հարց է առաջանում՝ եթե գլխավոր դրամատունը չմիջամտեր, ինչպիսի՞ն կլիներ պատկերն այսօր։ Պետք է ենթադրել, որ իրականում Հայաստանի արտաքին պարտքը ՀՆԱ-ում ավելի մեծ է։ Եվ, ուզենք, թե չուզենք, նկատենք, թե չնկատենք, ինքնախաբեությամբ զբաղվենք, թե ոչ, միևնույն է, արտաքին պարտքի բեռը դրանից չի թեթևանա։ Հակառակը, գնալով կարող է ծանրանալ։

Հիշեցնենք՝ ԱԺ-ում 2015-ի պետբյուջեի հաշվետվության քննարկումների ժամանակ գլխավոր գանձապետը խոսեց թվերով, ըստ որի, Հայաստանի պետական պարտքը 2015-ի վերջին կազմել է 5 մլրդ 79 մլն ԱՄՆ դոլար, որից կառավարության պարտավորություններն են 4 մլրդ 602 մլն դոլարը, պետական պարտքից արտաքին պարտքը կազմել է 4 մլրդ 317 մլն դոլար, իսկ ներքինը՝ 761 մլն: Այսինքն, չի բացառվում, որ Հայաստանի արտաքին պարտքը հավասարազոր լինի կամ էլ ավելի քիչ լինի մեր որոշ խիստ բարձրաստիճան պաշտոնյաների կամ օլիգարխների տարեկան եկամուտից։ Իսկ սա նշանակում է, որ ցանկության դեպքում Հայաստանը կարող է ձերբազատվել պետական պարտքի զգալի հատվածից՝ խուսափելով ռիսկային գոտուց։ Չէ՞ որ, ի վերջո, վարկային միջոցների գերակշիռ հատվածը չի ներդրվել շարքային քաղաքացիների բարեկեցության վրա, իսկ որոշ մարդկանց եկամուտները աստղաբաշխական են դարձել ժողովրդի հաշվին։ Իհարկե, խնդիրը կարելի է լուծել քաղաքական կամքի առկայության դեպքում։

Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• ՃՇՀԱՀ-ն և Ստավրոպոլի «Հյուսիս-Կովկասյան դաշնային» համալսարանը հեռահար եղանակով ստորագրեցին «Մեծ Կովկաս կոնսորցիում ստեղծելու մասին» համաձայնագիրը
• «Հան­ցա­վոր ան­գոր­ծու­թ­յուն են դրսևո­րում ՀՀ իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը»
• «Ղա­րա­բա­ղյան խնդ­րի քա­ղա­քա­կան լու­ծու­մը պետք է գտն­վեր այս պա­տե­րազ­մից ա­ռաջ»
• ՃՇՀԱՀ-ի հետ համագործակցության շրջանակներում բացվեց ինտերակտիվ ուսուցման ռուսաց լեզվի առաջին կենտրոնը
• «Դուռ-լու­սա­մուտդ պինդ փա­կիր, ու­րի­շին գող մի հա­նիր»
• Կռա­պաշ­տու­թ­յու­նը քան­դեց Հա­յաս­տա­նը
• «Նո­յեմ­բե­րի 4-ի դրու­թ­յամբ Շու­շիում մեր դիր­քե­րը բո­լոր ա­ռում­նե­րով նպաս­տա­վոր են ե­ղել»
• «Որ­քան հիաս­թափ­ված եմ նախ­կին իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից, այն­քան էլ հիաս­թափ­ված եմ ներ­կա­յիս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րից»
• ՃՇՀԱՀ-ն 6 մլն դրամ է փոխանցել «Զինծառայողների ապահովագրության» հիմնադրամին և «Հայրենիքի պաշտպանի վերականգնողական կենտրոն»-ին
• ՃՇՀԱՀ հոգաբարձունների խորհրդի նիստում մեկ րոպե լռությամբ հարգեցին Ղարաբաղի պատերազմում իրենց կյանքը հանուն հայրենիքի զոհաբերած նահատակների հիշատակը
• «Պատերազմ և խաղաղության» նոր տարբերակը․ «վաճառված է» Արցախը, վտանգված է Հայաստանը
• Պա­տե­րազ­մի պայ­ման­նե­րում փաս­տա­թուղթն ին­չու՞ բո­վան­դա­կա­յին փո­փո­խու­թ­յուն չի կրել
• Արդեն ե­րեկ պետք է մե­կու­սաց­վեին և պար­տա­դիր թես­տա­վոր­վեին
• Գեր­շա­հույթ` պա­տե­րազ­մի հաշ­վին
• «Լար­վա­ծու­թ­յան մե­ծաց­մա­նը զու­գա­հեռ ես-ը ա­վե­լի է ձուլ­վում մենք-ին»
• «Հա­յե­րը ոչ միայն լավ գոր­ծա­րար­ներ են, այլև լավ մար­տիկ­ներ»
• ՃՇՀԱՀ-ը 15 մլն 500 հազար դրամ է փոխանցել «Հայաստան համահայկական հիմնադրամին»
• «Մեր ամ­րոց­նե­րի պա­տե­րի տակ լավ ջարդ են ու­տում և ու­տե­լու են»
• ՊԵԿ-ը միանձ­ն­յա՞ է ո­րո­շել
• Վլադ Ասատրյանը միաձայն վերընտրվեց ՃՇՀԱՀ հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ

Մեկնաբանություններ